NOT: 1980’li yıllarda Ekonomik Bülten gazetesinde yazdığım Sanat Sohbetleri köşeme, bu platformda yer vermeye çalışacağım…
Yücel Dönmez 
Sanat insanın içinden geleni görsel bir mesaja çevirme yöntemi olarak doğdu ve yüz yıllar sonrasına, kaya, mağara resimleri olarak geldi.
Çağlar boyu görsel sanatlar çeşitli kavimlerde yöreye, insanlara, doğaya göre şekillendi ve bugün de değişen dünya ile birlikte yerini koruyarak şekil değiştirdi.
Artık sanat mesajını görsel olarak izlenen fakat fikir olarak dikkate alınabilen bir şekilde vermeye başladı.
Günümüzde her şey sanat ve herkes sanatçı kavramı doğruluğunu koruyor fakat, görsel sanatları satın alınabilen bir mal gibi görmek ne kadar doğrudur düşünmek gerekir. Görsel sanatlar görecelidir ve bu iyi bu kötü diye bir yorum yapılması, seçime gidilmesi de saçmadır. Eğer ki sanata soyunan insan içinden geleni, beyninden ürettiği fikrini bir şekilde ortaya koyuyorsa ona saygı duymak gerekir, ta ki yaptığı sanat kendine özgüyse.
Sanata olan yeteneklerini yaptıklarıyla ortaya koyanlar, çağlar boyunca ilgi görmüşlerdir ve sanatın yayılmış olduğu toplumlarda, daha bir disiplin ve daha iyi ekonomik veriler saptanmıştır. Bugün sanatın kuşaklar boyunca yayılmış olduğu toplumlarda, ekonominin çok daha iyi olduğunu görüyoruz.
Görsel sanatların paraya endekslenmiş olması ile, sanat eski samimiyetini yitirerek, sanatı ceplerindeki para gibi gören insanların odak noktası haline geldi.
Bu yüzdendir ki, günümüz de kendi köşelerinde sadece sanat yapmaya odaklanmış olan sanatçılar, reklamlar ile bir yere gelmek için çaba harcayan ve sadece isim olarak bir popülerlik sergileyen sanatçı kesimi ile ayrıcalık taşımaktadırlar.
Ne yazık ki, gerçekten sanatta yenilikler ortaya koyabilmek için çaba harcayan yetenekler, arkalarında para desteği olmadığı için, sanat piyasası denilen suni oluşumun dışında kalıyorlar. Örneğin, Londra’da Sotheby’s müzayede şirketine müracaat eden bir sanatçıya, “müzayede geçmişin yok daha küçük müzayedelerde boy göster oralardan bir piyasa yarat ve tekrar bize gel” diyebiliyorlar. Bu demek oluyor ki, sanatçının yaptığına değil, isminin bilinirliğine önem veriliyor. Fakat müzayedelerde piyasa oluşturmak için satışa koydukları eserlerini satın alarak, piyasa yaratmaya çalışan bir kesim, sanatın değil, sanatta oyunların daha geçerli olduğu gerçeğini de vurgulamış oluyorlar.
Sanat piyasasına para yatıranlar eğer sanatı gerçekten seviyor ve görsel sanatların dünyamızdaki değişimler ile birlikte yol almasını istiyorlar ise, çeşitli oyunlar ile sanat piyasasını etkilemeye çalışanlara değil, gerçekten sanatı sanat adına yapmaya çalışanlara yönelmelidirler ki, görsel sanatlar gerçek yerinden sapmasın.
Kapitalizmin paraya endeksli yüzü ile, sanatı kendi zincirine bağlamış olması yüzünden, artık sanat değil, satın alınabilen ve borsa gibi işlem gören bir platform yaratıldı.
Borsada suç sayılan maniplasyonların serbestçe uygulandığı bir sanat piyasasında sanatçı gerçek değerini nasıl bulabilir ki?
Artık günümüzde sanatçı seçimini de, sanat tarihçilerin yerine, örneğin iş adamıyken hadi biraz da sanata bulaşayım diyerek galericiliğe soyunmuş olanlar da yapıyor.
Bu durumda oyunları bozma görevi, sanata yatırım yapan gerçek sanat severlere düşüyor.
SANAT YATIRIMCISINA TAVSİYELER;
1-Araştırmacı olun. Şişirme haberler ile önünüze sürülenin, yarın sizi hayal kırıklığına uğratabileceğini de göz önüne alın ki, ülke sanatının önünü global dünyaya açabilesiniz.
2-Bulunduğunuz ülkede, bölgenizde bulunan sanat atölyelerini fırsat buldukça ziyaret edin. Bir liste oluşturun ve ilginizi çeken sanatçıları izlemeye alın.
3- Sanat tarihçilerin söylediklerine kulak verin ve hatta onları da kafanıza takılan konular ile ilgili olarak sorgulayın çünkü, bugün sanat eseri gibi, sanata yön verebilen bazı tipler de satın alınabiliyor.
4- Geçtiğimiz on-on beş yıl öncesini araştırım ve o zamanlarda ön planda olan isimleri gözleyin ve bugün nerede olduklarına, o gün ile bugün arasında nasıl bir gelişim ortaya koyabildiklerine bakın.
5- İzlemeye aldığınız sanatçıların, nerelere girebilmiş olduklarını, haklarında nelerin yazılmış olduğuna önem verin. Şunu bilmelisiniz ki, taşıma suyla döndürülen değirmenden çıkacak unu üflediğinizde elinizde bir şey kalmaz…
6- İzlediğiniz sanatçıların dünya sanat tarihindeki yerlerini ve bulunduğunuz ülkedeki yerlerini araştırın. Görsel sanatlarda dünya sanat platformuna neler katmış olabileceğini veya bulunduğu ülkede sanata ve sanat tarihine neler katmış olabileceğini araştırın.
Art4critic's Blog 